Programlama yaparken birçok kez aynı işlemi tekrar tekrar yapmamız gerekebilir. Örneğin, bir listeyi kontrol etmek, belirli sayıları yazdırmak ya da bir işlemi belirli bir sayıda tekrarlamak gibi. JavaScript’te bu tekrarları kolaylaştırmak için döngüler kullanılır. Bu makalede, JavaScript’in en temel döngülerinden biri olan for döngüsünü detaylıca inceleyeceğiz.
for Döngüsünün Temel Yapısı
Bir for döngüsü üç ana parçadan oluşur:
for (başlangıç; koşul; değişim) {
// çalıştırılacak kodlar
}
Bu yapı sayesinde JavaScript, belirttiğiniz kurallara göre döngüyü başlatır, kontrol eder ve tekrarlar.
Parça Parça Açıklayalım:
- Başlangıç: Genellikle bir sayaç tanımlanır. Bu sayaç, döngünün kaç kez çalıştığını takip eder.
- Koşul: Döngünün çalışmaya devam etmesini sağlayan ifadedir. Koşul yanlış (
false) olduğunda döngü durur.
- Değişim: Her döngü sonunda sayaçta yapılacak değişikliktir. Genellikle artırma veya azaltma işlemi yapılır.
Örnek: 1’den 10’a Kadar Sayıları Yazdırmak
for (let sayac = 1; sayac <= 10; sayac += 1) {
console.log(sayac);
}
Bu döngü sayac değişkenini 1’den başlatır, 10’a kadar her sayıyı ekrana yazdırır. Her adımda sayac bir artırılır.
Sadece 3’e Tam Bölünebilen Sayılar
Daha farklı bir senaryo düşünelim: 0 ile 30 arasındaki sadece 3’e tam bölünebilen sayıları yazdırmak istiyoruz.
for (let i = 0; i <= 30; i += 3) {
console.log(i);
}
Burada başlangıç değerimiz 0, koşulumuz i <= 30, artışımız ise i += 3. Bu şekilde, sadece 0, 3, 6, 9, …, 30 sayıları yazdırılır.
1’den 20’ye Kadar Tek Sayılar
Tek sayılar, 2’ye bölündüğünde kalanı olan sayılardır. Bunları da for döngüsüyle kolayca yazdırabiliriz:
for (let i = 1; i <= 20; i += 2) {
console.log(i);
}
Burada döngü 1’den başlar ve her seferinde 2 artarak ilerler. Böylece sadece 1, 3, 5, 7, … gibi tek sayılar yazılır.
Geriye Doğru Saymak: 50’den 0’a
for döngüsünde sadece artırma değil, azaltma da yapılabilir. Örneğin:
for (let i = 50; i >= 0; i -= 5) {
console.log(i);
}
Bu örnekte i değişkeni 50’den başlar ve her seferinde 5 azaltılır. 45, 40, 35, … 0’a kadar yazdırılır.
Çarpma Kullanarak Döngü
Sayıyı her seferinde belli bir sayı ile çarparak ilerlemek istiyorsak, for döngüsünde çarpma işlemi de kullanabiliriz:
for (let i = 2; i <= 500; i *= 5) {
console.log(i);
}
Bu kodda i önce 2’dir. Her döngüde i, 5 ile çarpılır. Yani çıktılar sırasıyla: 2, 10, 50, 250 şeklinde ilerler. 1250 olduğunda koşul bozulur ve döngü biter.
Sonsuz Döngüye Dikkat!
Eğer döngü koşulunu unutursanız ya da sayaç hiç değişmezse, döngü sonsuz şekilde çalışır. Bu da tarayıcıyı veya uygulamayı kilitleyebilir.
Yanlış örnek:
for (let i = 1; i <= 10;) {
console.log(i);
}
Bu kodda i hiçbir zaman artmaz. Dolayısıyla i hep 1 kalır ve koşul (i <= 10) her zaman doğru olur. Bu nedenle sonsuz döngü oluşur.
Özetle:
for döngüsü, tekrarlayan işlemleri yazmak için çok kullanışlıdır.- Döngü üç bölümden oluşur: başlangıç, koşul, değişim.
- İster artan, ister azalan, hatta çarpan bir döngü oluşturabilirsin.
- Koşulun bir noktada yanlış olması gerekir. Aksi halde döngü sonsuz olur.
- Çift sayılar, tek sayılar, belli aralıklarla azalan ya da artan değerler kolayca kontrol edilebilir.