JavaScript’te stringler (metin ifadeleri), sadece düz metin olarak değil, aynı zamanda bir dizi özel işlem yapmamıza olanak tanıyan bir dizi yerleşik metotla birlikte gelir. Bu metotlar, stringler üzerinde farklı işlemler yapmamıza yardımcı olur ve programlamada oldukça sık kullanılır.
Bu yazıda, JavaScript’te string metotlarını inceleyeceğiz. Metotların nasıl çalıştığını anlamak için bazı temel örnekler üzerinden açıklamalar yapacağız.
String Metotları Nedir?
Bir string (metin) oluşturduğumuzda, JavaScript bu stringe bazı özel yetenekler kazandırır. Bu yetenekleri, metotlar olarak adlandırırız. Metotlar, stringler üzerinde belirli işlemler yapmamızı sağlayan fonksiyonlardır. Örneğin, bir stringi büyük harfe çevirmek, içindeki boşlukları temizlemek veya belirli bir karakteri değiştirmek için metotları kullanabiliriz.
Tüm stringler aynı metotlara sahiptir. Yani "Merhaba" stringi de "Dünya" stringi de aynı işlemleri gerçekleştirebilir.
Metotları görmek için tarayıcının Geliştirici Konsolunu (DevTools) kullanabiliriz. Konsolu açarak bir string yazıp . (nokta) koyduğumuzda, kullanılabilir metotları görebiliriz:
console.log("Merhaba".toUpperCase());
console.log("Merhaba".toLowerCase());
console.log("Merhaba".trim());
Ayrıca, MDN (Mozilla Developer Network) dökümantasyonu üzerinden string metotlarını detaylıca inceleyebilirsiniz.
Metotlar ve Özellikler Arasındaki Fark
JavaScript’te stringlerin özellikleri (properties) ve metotları (methods) vardır. Örneğin, stringin uzunluğunu (length özelliği) almak için şu şekilde yazabiliriz:
let metin = "JavaScript";
console.log(metin.length); // 10
Burada length bir özelliktir ve parantez () kullanılmaz. Ancak metotlar bir işlem yaptığı için, mutlaka parantez eklememiz gerekir:
console.log(metin.toUpperCase()); // "JAVASCRIPT"
Bu, toUpperCase() metodunun çağrılmasıdır ve stringin tamamını büyük harfe çevirir.
Temel String Metotları
Şimdi, bazı temel string metotlarını inceleyelim.
1. toUpperCase() ve toLowerCase()
Bu metotlar, string içindeki harfleri büyük veya küçük harfe çevirmek için kullanılır.
let mesaj = "JavaScript öğreniyorum!";
console.log(mesaj.toUpperCase()); // "JAVASCRIPT ÖĞRENİYORUM!"
console.log(mesaj.toLowerCase()); // "javascript öğreniyorum!"
Bu metotlar orijinal stringi değiştirmez, sadece yeni bir string oluşturur.
2. trim()
trim() metodu, stringin başındaki ve sonundaki gereksiz boşlukları kaldırır.
let kullaniciGirisi = " Kullanıcı Adı ";
console.log(kullaniciGirisi.trim()); // "Kullanıcı Adı"
Bu metot özellikle kullanıcıdan alınan girdileri temizlemek için oldukça faydalıdır.
3. repeat()
Bu metot, bir stringi belirli sayıda tekrar etmemizi sağlar.
let kelime = "Kod ";
console.log(kelime.repeat(3)); // "Kod Kod Kod "
4. charAt()
Belirtilen indeksteki karakteri döndürür. JavaScript’te stringler 0′dan başlayan indekslerle çalışır.
let kelime = "JavaScript";
console.log(kelime.charAt(4)); // "S"
Metotları Zincirleme (Method Chaining)
JavaScript’te metotları birleştirerek (zincirleme) kullanabiliriz. Örneğin, bir stringi önce boşluklardan temizleyip ardından büyük harfe çevirebiliriz:
let ifade = " Selam Dünya! ";
let duzenliIfade = ifade.trim().toUpperCase();
console.log(duzenliIfade); // "SELAM DÜNYA!"
Burada JavaScript şu sırayla çalışır:
ifade.trim() çağrılır ve stringin başındaki ve sonundaki boşluklar silinir.- Ardından,
.toUpperCase() çağrılarak tüm harfler büyük harfe çevrilir.
Bu yöntem, daha temiz ve okunabilir kod yazmamızı sağlar.
Sonuç
Bu yazıda, JavaScript’te stringler için kullanılan bazı temel metotları öğrendik. String metotları, metin işlemleri yaparken oldukça işimize yarar. Özetle:
- toUpperCase() → Tüm harfleri büyük yapar.
- toLowerCase() → Tüm harfleri küçük yapar.
- trim() → Baş ve sondaki boşlukları temizler.
- repeat() → Belirtilen sayıda tekrarlar.
- charAt() → Belirtilen karakteri döndürür.
- Metotları zincirleyebiliriz ve işlemleri tek satırda yapabiliriz.
Daha fazla string metodu öğrenmek için MDN dökümantasyonuna göz atabilirsiniz.