Bir programın karar verebilmesi için bazı koşulları değerlendirmesi gerekir. Örneğin:
- Kullanıcı giriş yapmış mı?
- Sayfadaki butona tıklanmış mı?
- İki sayı birbirine eşit mi?
- Kullanıcının yaşı 18’den büyük mü?
Bu tür sorulara yanıt vermek için karşılaştırma operatörleri (comparison operators) kullanılır. Bu operatörler, iki değeri karşılaştırarak bir Boolean (true veya false) sonucu üretir.
Bu yazıda, JavaScript’teki karşılaştırma operatörlerini öğrenecek ve nasıl kullanıldıklarını gerçek hayattan örneklerle göreceğiz.
Karşılaştırma Operatörleri Nedir?
JavaScript’te karşılaştırma operatörleri, iki değeri karşılaştırarak true veya false döndürür. İşte en yaygın kullanılan karşılaştırma operatörleri:
| Operatör | Açıklama | Örnek Kullanım | Sonuç |
|---|
== | Eşittir | 5 == "5" | true |
=== | Hem değer hem tür olarak eşittir | 5 === "5" | false |
!= | Eşit değildir | 10 != 5 | true |
!== | Hem değer hem tür olarak eşit değildir | 10 !== "10" | true |
> | Büyüktür | 10 > 5 | true |
< | Küçüktür | 3 < 7 | true |
>= | Büyük veya eşittir | 6 >= 6 | true |
<= | Küçük veya eşittir | 4 <= 5 | true |
Bu operatörler, koşullu ifadelerde (if-else) ve döngülerde sıkça kullanılır.
== ve === Operatörleri Arasındaki Fark
Birçok yeni başlayan, == (eşittir) ve === (katı eşittir) arasındaki farkı karıştırır.
== (Gevşek Karşılaştırma – Loose Equality)
Bu operatör, değerleri karşılaştırır ancak türlerini kontrol etmez. Eğer iki değer farklı türde ise, JavaScript bunları aynı türdeymiş gibi değerlendirmeye çalışır.
Örnekler:
console.log(5 == "5"); // true (JavaScript "5" stringini sayıya çevirir)
console.log(0 == false); // true (0, false ile eşit kabul edilir)
console.log(null == undefined); // true
Gördüğünüz gibi, JavaScript otomatik olarak veri dönüşümü (type coercion) yaparak iki değeri eşit kabul edebilir.
=== (Sıkı Karşılaştırma – Strict Equality)
Bu operatör, hem değeri hem de veri türünü karşılaştırır.
Örnekler:
console.log(5 === "5"); // false (Çünkü biri sayı, diğeri string)
console.log(0 === false); // false (Farklı veri türleri)
console.log(null === undefined); // false (Farklı türler)
Genel olarak === operatörünü kullanmanız önerilir! Çünkü, == bazen beklenmeyen sonuçlar üretebilir.
!= ve !== Operatörleri Arasındaki Fark
Bunlar eşit değil (not equal) operatörleridir. !=, sadece değerleri karşılaştırırken, !== hem değer hem de tür karşılaştırması yapar.
Örnekler:
console.log(5 != "5"); // false (JavaScript "5" stringini sayıya çevirir)
console.log(5 !== "5"); // true (Çünkü türleri farklı)
console.log(10 !== 10); // false (Çünkü hem değer hem de tür aynı)
Genellikle !== kullanmanız önerilir, çünkü != operatörü beklenmeyen hatalara neden olabilir.
>, <, >= ve <= Operatörleri
Bu operatörler, büyüklük veya küçüklük karşılaştırmaları yapmak için kullanılır.
Örnekler:
console.log(10 > 5); // true (10, 5’ten büyüktür)
console.log(3 < 7); // true (3, 7’den küçüktür)
console.log(6 >= 6); // true (6, 6’ya eşit veya büyüktür)
console.log(4 <= 5); // true (4, 5’ten küçük veya eşittir)
Gerçek hayat senaryoları:
let yas = 18;
if (yas >= 18) {
console.log("Ehliyet alabilirsiniz.");
} else {
console.log("Ehliyet almak için yaşınız yeterli değil.");
}
Bu kod, eğer yas değeri 18 veya daha büyükse, ekrana "Ehliyet alabilirsiniz." yazdırır.
Karşılaştırma Operatörlerini Kullanarak Koşullar Oluşturma
Karşılaştırma operatörleri genellikle if-else yapıları ile birlikte kullanılır.
Örnek 1: Kullanıcı giriş yapmış mı?
let kullaniciGirisYapti = true;
if (kullaniciGirisYapti) {
console.log("Hoş geldiniz!");
} else {
console.log("Lütfen giriş yapın.");
}
Örnek 2: Bir sayının pozitif, negatif veya sıfır olup olmadığını kontrol etme
let sayi = -5;
if (sayi > 0) {
console.log("Pozitif bir sayı");
} else if (sayi < 0) {
console.log("Negatif bir sayı");
} else {
console.log("Sayı sıfırdır");
}
Özet: Karşılaştırma Operatörleri ile Mantıklı Koşullar Yazma
== (Gevşek eşitlik) yerine genellikle === (Sıkı eşitlik) kullanın.!= (Gevşek eşit değil) yerine !== (Sıkı eşit değil) kullanın.- Mantıklı karşılaştırmalar yapmak için
>, <, >=, <= operatörlerini bilin.
- Karşılaştırmaları genellikle
if-else blokları ile birlikte kullanarak koşullar oluşturun.
Şimdi Pratik Yapma Zamanı!
Önerilen Alıştırmalar:
- Bir değişken oluşturun ve değerini bir başka değişkenle karşılaştırın.
- Bir kullanıcının yaşına göre ehliyet alıp alamayacağını kontrol eden bir kod yazın.
== ve === operatörleri arasındaki farkı test eden bir kod yazın.- Büyük/küçük karşılaştırmaları yaparak fiyat indirimlerini hesaplayan bir program yazın.
Unutmayın! JavaScript öğrenmenin en iyi yolu bol bol pratik yapmaktır.