JavaScript, modern web geliştirmede en yaygın kullanılan programlama dillerinden biridir. Bu dilde çalışırken sayılarla sıkça işlem yaparız. İster bir hesap makinesi uygulaması geliştiriyor olun, ister bir oyundaki puan sistemini kodluyor olun, sayılar kaçınılmaz bir parçadır.
JavaScript’te sayılar (Number), en temel veri tiplerinden biridir ve primitif (ilkel) veri tipi olarak sınıflandırılır. Primitif veri tipleri, doğrudan bellekte saklanan basit değerlerdir ve başka bir referansa ihtiyaç duymadan kullanılabilirler. Number veri tipi, JavaScript’te tamsayıları ve ondalıklı sayıları saklamak için kullanılır.
Bu yazıda, JavaScript’teki Number veri tipini ve temel matematiksel operatörleri detaylıca ele alacağız.
JavaScript’te Sayılar (Number Type)
JavaScript’te tüm sayılar, ister tam sayı (integer) ister ondalıklı sayı (float) olsun, Number veri tipi altında toplanır.
Bazı programlama dillerinde, tam sayılar (integer) ve ondalıklı sayılar (float) için farklı veri tipleri bulunur. Bunun sebebi, ondalıklı sayıların bellekte daha fazla yer kaplamasıdır. Ancak JavaScript’te böyle bir ayrım yoktur. Tüm sayılar tek bir “Number” türü altında yönetilir.
Örneğin, aşağıdaki tüm değerler JavaScript’te birer Number olarak kabul edilir:
console.log(42); // Tam sayı
console.log(-3.14); // Ondalıklı sayı
console.log(0); // Sıfır da bir sayıdır
console.log(1.9999999); // Ondalık hassasiyetine sahip sayı
JavaScript, oldukça büyük veya küçük sayılarla çalışabilir, ancak belli bir noktadan sonra kesinlik kaybı yaşayabilirsiniz. Örneğin, çok uzun ondalıklı sayılar yazarsanız, JavaScript bunu otomatik olarak yuvarlar:
console.log(0.1 + 0.2); // 0.30000000000000004 (Beklenmedik bir sonuç!)
Bu tarz hatalar, sayıları nasıl sakladığıyla ilgili JavaScript’in doğasından kaynaklanır. Şimdi de temel matematik operatörlerine göz atalım.
JavaScript’te Temel Matematiksel Operatörler
JavaScript, matematik işlemlerini yapmak için temel dört işlemi destekler:
| İşlem | Operatör | Örnek Kullanım |
|---|
| Toplama | + | 5 + 3 // 8 |
| Çıkarma | - | 10 - 4 // 6 |
| Çarpma | * | 6 * 3 // 18 |
| Bölme | / | 8 / 2 // 4 |
Örneğin:
console.log(5 + 3); // 8
console.log(10 - 4); // 6
console.log(6 * 3); // 18
console.log(8 / 2); // 4
JavaScript, matematiksel işlemleri soldan sağa doğru gerçekleştirir. Ancak işlemlerin önceliği matematik kurallarına bağlıdır. Bu kurallar PEMDAS olarak bilinir:
- Parantez (Öncelikli işlemler
() içinde yapılır)
- Üs alma (
** kullanılır)
- Çarpma ve Bölme (
*, /)
- Toplama ve Çıkarma (
+, -)
Örneğin:
console.log(3 + 1 * 9); // 12 (Önce çarpma yapılır: 1 * 9 = 9, sonra 3 eklenir)
console.log((3 + 1) * 9); // 36 (Önce parantez içindeki işlem yapılır: 3+1=4, sonra çarpılır)
Parantez kullanarak işlemleri istediğimiz sırada gerçekleştirebiliriz.
Özel Operatörler: Mod ve Üs Alma
Mod (Kalan Bulma) Operatörü (%)
Mod veya kalan bulma operatörü (%), bir sayının başka bir sayıya bölündüğünde kalan değeri döndürür.
Örnek:
console.log(9 % 2); // 1 (Çünkü 9’u 2’ye böldüğümüzde kalan 1’dir.)
console.log(19 % 4); // 3 (Çünkü 19’u 4’e bölersek en yakın 16 olur, kalan 3’tür.)
Bu operatör tek mi, çift mi kontrolü yapmak için oldukça faydalıdır:
console.log(10 % 2 === 0); // true (Çünkü 10 çifttir)
console.log(7 % 2 === 0); // false (Çünkü 7 tektir)
Üs Alma Operatörü (*)
JavaScript’te üs alma işlemi için ** operatörü kullanılır.
Örnekler:
console.log(2 ** 3); // 8 (2'nin 3. kuvveti: 2 * 2 * 2)
console.log(5 ** 2); // 25 (5’in karesi: 5 * 5)
Büyük üs işlemleri için dikkatli olun! Sayılar hızla büyüyebilir:
console.log(9 ** 9); // 387420489
JavaScript Konsolunda Sayılarla Çalışmak
JavaScript kodlarını çalıştırmak için tarayıcıdaki Geliştirici Konsolunu kullanabilirsiniz. Google Chrome için Ctrl + Shift + J (Windows) veya Cmd + Option + J (Mac) tuşlarına basarak konsolu açabilirsiniz.
Konsolda sayıları doğrudan yazıp Enter’a bastığınızda, JavaScript bunları otomatik olarak değerlendirecektir:
> 89
89
> 3.5 * 2
7
Ayrıca, konsolda önceki komutlara yukarı ok (↑) tuşuyla geri dönebilirsiniz. Bu, denemeler yaparken oldukça kullanışlıdır.
Sonuç
Bu yazıda, JavaScript’teki sayı veri tipi (Number) ve temel matematiksel operatörleri inceledik. Özetle:
- JavaScript’te tüm sayılar (tam ve ondalıklı) “Number” tipi altında toplanır.
- Toplama (+), çıkarma (-), çarpma (*), bölme (/) gibi temel matematik işlemleri yapılabilir.
- Mod (%) operatörü, kalan bulma işlemi yapar ve tek/çift kontrolü için kullanışlıdır.
- Üs alma operatörü (
*), bir sayıyı kuvvetine yükseltmek için kullanılır.
- İşlem önceliği kuralları (PEMDAS) matematikteki öncelik sırasını takip eder.
- Tarayıcı konsolu ile JavaScript kodlarını test edebilirsiniz.
Bu bilgilerle JavaScript’te matematik işlemleri yapmaya hazırsınız!