JavaScript, modern web geliştirmede vazgeçilmez bir programlama dilidir. Web sitelerini daha dinamik hale getirmek, etkileşim eklemek ve hatta oyunlar ve uygulamalar geliştirmek için kullanılır. Ancak, bu eğlenceli ve güçlü özelliklere ulaşmadan önce, JavaScript’in temellerini anlamamız gerekiyor.
JavaScript’te veriler primitif (ilkel) ve referans (karmaşık) olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Primitif veri tipleri, doğrudan bellek içinde saklanan basit değerlerdir ve doğrudan erişilip kullanılabilirler. Referans veri tipleri ise daha karmaşıktır ve bellekteki adresleri referans alarak kullanılırlar.
Bu yazıda, öncelikle primitif veri tiplerine odaklanacağız ve JavaScript’teki temel veri yapı taşlarını inceleyeceğiz.
JavaScript’te Primitif Veri Tipleri
Bir programlama dilinde en temel kavramlardan biri veri tipleridir. JavaScript’teki veri tipleri, değişkenlerin nasıl saklanacağını ve işleneceğini belirler. Veri tiplerini anlamak, ileride daha karmaşık işlemleri gerçekleştirmek için oldukça önemlidir.
JavaScript’te beş temel primitif (ilkel) veri tipi vardır:
- Number (Sayılar)
- String (Metinler)
- Boolean (Mantıksal Değerler)
- Null (Boş Değer)
- Undefined (Tanımsız Değer)
Ayrıca, daha az kullanılan BigInt ve Symbol adında iki primitif veri tipi daha bulunur, ancak bunlar genellikle ileri seviye konulara girer.
1. Number (Sayılar)
Sayılar, programlamada en çok kullanılan veri türlerinden biridir. JavaScript’te bütün sayılar Number tipi olarak saklanır. Yani, tam sayılar ve ondalıklı sayılar arasında bir ayrım yoktur.
Örnekler:
let yas = 26; // Tam sayı (integer)
let sicaklik = 36.5; // Ondalıklı sayı (float)
Matematiksel işlemler yapmak için Number tipi oldukça kullanışlıdır:
let toplam = 5 + 3; // Sonuç: 8
let carpim = 4 * 2; // Sonuç: 8
let bolme = 10 / 2; // Sonuç: 5
JavaScript’te bazı özel sayı değerleri de vardır:
- Infinity: Sonsuz değeri temsil eder. Örneğin, bir sayıyı 0’a bölerseniz sonuç Infinity olur.
- NaN (Not a Number): Sayı olmayan bir işlemin sonucu olarak ortaya çıkar.
Örnek:
console.log(5 / 0); // Infinity
console.log("Merhaba" * 3); // NaN
2. String (Metinler)
Metinleri saklamak için String tipi kullanılır. String ifadeler, tek tırnak (‘ ’), çift tırnak (“ ”) veya backtick ( `` ) içine yazılır.
Örnekler:
let ad = "Ahmet";
let mesaj = 'Merhaba, nasılsın?';
let dinamikMesaj = `Bugün hava çok güzel!`;
String’ler birleştirilebilir (concatenation):
let isim = "Nur";
let selam = "Merhaba, " + isim + "!";
console.log(selam); // "Merhaba, Nur!"
Backtick ( `` ) kullanarak değişkenleri kolayca yerleştirebiliriz:
let yas = 26;
console.log(`Ben ${yas} yaşındayım.`); // "Ben 26 yaşındayım."
3. Boolean (Mantıksal Değerler)
Boolean, yalnızca true (doğru) veya false (yanlış) değerlerini alabilen bir veri tipidir. Programlamada karar yapılarında sıkça kullanılır.
Örnekler:
let kullaniciGirisYapti = true;
let siteBakimda = false;
Boolean ifadeler genellikle karşılaştırma işlemleri ile kullanılır:
console.log(5 > 3); // true
console.log(10 < 2); // false
4. Null (Boş Değer)
Null, bir değişkenin bilerek boş bırakıldığını gösterir. Yani, değer olarak “hiçbir şey” anlamına gelir.
let araba = null; // Şu an araba yok
5. Undefined (Tanımsız Değer)
Undefined, bir değişkene henüz bir değer atanmadığında oluşur.
let telefon;
console.log(telefon); // undefined
Null ile undefined arasındaki fark:
- Null, bir değişkenin bilinçli olarak boş bırakıldığını ifade eder.
- Undefined, değişkene henüz bir değer atanmadığını gösterir.
Sonuç
Bu yazıda, JavaScript’in temelini oluşturan primitif veri tiplerini öğrendik. Özetlemek gerekirse:
| Veri Tipi | Açıklama |
|---|
| Number | Sayıları saklar (Tam veya ondalıklı fark etmez) |
| String | Metin ifadeleri saklar |
| Boolean | true veya false değerleri içerir |
| Null | Bilinçli olarak boş bırakılmış değişkenleri temsil eder |
| Undefined | Henüz bir değer atanmamış değişkenleri gösterir |
Bu temel bilgileri öğrendikten sonra, JavaScript ile daha karmaşık işlemler yapabilir ve web sayfaları üzerinde etkili değişiklikler gerçekleştirebiliriz. Bir sonraki adımda, bu veri tiplerini nasıl kullanacağımızı ve işleyeceğimizi öğreneceğiz!
Eğer öğrendiklerinizi pekiştirmek isterseniz, tarayıcı konsolunu açarak yukarıdaki örnekleri denemeye başlayabilirsiniz.