JavaScript, web geliştirme dünyasının en önemli dillerinden biridir. Dinamik web siteleri, interaktif uygulamalar, oyunlar ve animasyonlar gibi birçok alanda kullanılır. Ancak, bu tür gelişmiş uygulamalar oluşturabilmek için önce JavaScript’in temellerini anlamak gerekir. Bu makalede, JavaScript’e giriş yapacak ve değişkenlerin ne olduğunu öğreneceğiz. Hazırsanız başlayalım!
JavaScript’i Öğrenmeye Nereden Başlamalıyız?
Birçok kişi JavaScript öğrenmeye hemen heyecan verici projelerle başlamak ister. Formlarla çalışmak, kullanıcı etkileşimlerine yanıt vermek, animasyonlar yapmak gibi konular oldukça ilgi çekicidir. Ancak, bu seviyeye ulaşmak için önce dilin temel yapı taşlarını kavramamız gerekir. JavaScript’i kullanabilmek için önce nasıl çalıştığını anlamalıyız. Böylece JavaScript’in kendine özgü yapısını ve temel özelliklerini daha iyi kavrayabiliriz.
JavaScript Kodlarını Nerede Yazabiliriz?
JavaScript kodlarını yazabileceğimiz birçok ortam vardır. Ancak, başlangıç için en kolay ve hızlı yöntem tarayıcı konsolunu kullanmaktır. Google Chrome, Mozilla Firefox, Safari ve diğer modern tarayıcılar bir JavaScript konsolu içerir. Bu konsolu açarak kodlarımızı doğrudan çalıştırabiliriz.
Tarayıcı Konsolunu Açma
Tarayıcı konsolunu açmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Google Chrome veya başka bir modern tarayıcıyı açın.
- Herhangi bir web sayfasına sağ tıklayın ve “İncele” veya “Geliştirici Araçları” seçeneğini tıklayın.
- Açılan pencerede “Console” sekmesine geçin.
- Alternatif olarak, klavye kısayollarını kullanabilirsiniz:
- Windows:
Ctrl + Shift + J
- Mac:
Command + Option + J
Bu konsol, REPL (Read, Evaluate, Print, Loop) adı verilen bir yapıya sahiptir. Yani, yazdığınız kodlar anında çalıştırılır ve sonucu görebilirsiniz. Bu, JavaScript’in temellerini öğrenirken oldukça faydalıdır.
Değişkenler ve Neden Kullanılır?
Değişken Nedir?
Değişken, bir programda verileri saklamak için kullanılan bir isimlendirilmiş alandır. Bilgisayarın belleğinde bir kutu gibi düşünebiliriz; içine bir değer koyarız ve o değeri daha sonra kullanabiliriz. Programlarımızda değişkenleri kullanarak bilgileri saklar, işler ve gerektiğinde güncelleriz.
Örneğin, bir oyundaki oyuncunun puanını takip etmek için bir değişken kullanabiliriz:
let oyuncuPuani = 0;
Bu satır, oyuncuPuani adında bir değişken oluşturur ve başlangıç değeri olarak 0 atanır. Oyuncu puan kazandıkça bu değeri artırabiliriz:
oyuncuPuani = oyuncuPuani + 10;
console.log(oyuncuPuani); // 10
Neden Değişken Kullanırız?
Bir program içerisinde tekrar tekrar kullanılacak verileri saklamak için değişkenler oldukça önemlidir. Örneğin, bir web sitesinde kullanıcı adını bir kez girip her sayfada tekrar tekrar yazmak yerine değişken olarak saklayabiliriz.
Örnek:
let kullaniciAdi = "Nur";
console.log("Merhaba, " + kullaniciAdi + "!");
Bu kod sayesinde, kullaniciAdi değişkenini farklı yerlerde tekrar kullanabiliriz.
JavaScript’te Değişken Tanımlama
JavaScript’te değişken tanımlamak için var, let ve const anahtar kelimeleri kullanılır:
let isim = "Ali";
var yas = 25;
const dogumYili = 1999;
let ile Değişken Tanımlama
let ile tanımlanan değişkenler, daha sonra güncellenebilir:
let sehir = "Ankara";
sehir = "İstanbul"; // Değeri değiştirdik
console.log(sehir); // İstanbul
var ile Değişken Tanımlama
Eskiden kullanılan var, değişkenleri tanımlamak için kullanılıyordu ancak bazı teknik sorunlar nedeniyle günümüzde let tercih edilir.
var ulke = "Türkiye";
ulke = "Almanya";
console.log(ulke); // Almanya
const ile Değişken Tanımlama
const ile tanımlanan değişkenler değiştirilemez (sabit) olur. Yani, bir kez değer atandıktan sonra tekrar değiştirmek mümkün değildir:
const dogumYili = 1999;
dogumYili = 2000; // Hata verir
console.log(dogumYili);
Eğer bir değişkenin değerinin değişmesini istemiyorsanız, const kullanmalısınız.
Değişken İsimlendirme Kuralları
JavaScript’te değişken isimlerini belirlerken bazı kurallara dikkat etmeliyiz:
Değişken isimleri harf (a-z, A-Z), _ (alt çizgi) veya $ (dolar işareti) ile başlayabilir. Ancak rakam ile başlayamaz.
let _ornek = 10;
let $para = 500;
let 1numara = 5; // Hatalı!
Büyük-küçük harf duyarlıdır. isim ve Isim farklı değişkenlerdir.
let isim = "Ali";
let Isim = "Veli";
Değişken isimlerinde boşluk kullanılamaz. Örneğin, kullanici adi yerine kullaniciAdi şeklinde yazılmalıdır.
JavaScript’in özel kelimeleri (if, else, function vb.) değişken ismi olarak kullanılamaz.
Sonuç
Değişkenler, programlamanın temel yapı taşlarından biridir. Bir kez öğrendiğinizde, yazdığınız her kodda değişkenleri kullanacaksınız. Değişkenlerin nasıl tanımlandığını, nasıl değiştirildiğini ve hangi tür değişkenlerin hangi durumlarda kullanıldığını bilmek, JavaScript öğrenme yolculuğunuzda önemli bir adımdır.
Öğrendiklerinizi pekiştirmek için tarayıcı konsolunu açarak küçük denemeler yapabilirsiniz. Unutmayın, bu sadece başlangıç! Bir sonraki adımda bu bilgileri kullanarak daha karmaşık yapılar ve uygulamalar geliştireceğiz.
Öğrenmeye devam edin ve bol bol pratik yapın!